BẪY CHỨC DANH

Năm ngoái mình có 1 bài viết cũng nói về chủ đề này mà nói sương sương thôi vì cũng không muốn động chạm ai. Tuy nhiên, tối nay vô tình đọc career path của 1 vài nhân sự từ manager trở lên của 1 công ty media cũng có fame, mình hơi bất ngờ và hoài nghi. Vì đặc điểm của các vị trí này là việc nhảy cóc liên tục của các vị trí không nhiều liên quan rồi, rất nhanh chóng là tới manager của 1 lĩnh vực chuyên môn. Tuy đi làm chỉ chục năm thôi nhưng mình cũng có thời gian khá dài đọc, lọc CV và phỏng vấn kha khá vị trí. Ngành mình học là Nhân sự, gặp gỡ và follow rất nhiều anh chị làm HR từ hồi đi học, rồi từng làm 1 công ty chuyên Nhân sự và từng đi training mọi người viết CV từ hồi năm cuối sinh viên rồi nên cũng gọi là đủ tự tin nhìn qua 1 CV thì sẽ phân tích được cơ bản thông tin ở trỏng.

Cái mình nhìn thấy ở rất nhiều CV, đặc biệt là CV của những người trẻ (cứ tính là dưới 5 năm kinh nghiệm đi) là có nhiều người rơi vào bẫy chức danh. 

“Bẫy chức danh” là 1 khái niệm mình tự đặt ra, đại ý là: Việc gánh vác 1 chức danh không đúng với trách nhiệm và quyền hạn công việc dễ khiến 1 người bị ảo tưởng về năng lực bản thân, hiểu sai vai trò của mình trong 1 doanh nghiệp và dễ bị chững lại sự nghiệp trong tương lai nếu quá xem trọng “thể diện”.

Chủ đề liên quan vấn đề này, nhiều người nhắc tới rồi, nhưng ở thời đại này, nó càng phát triển, bởi áp lực “được công nhận” của người trẻ tuổi và dư chấn từ cơn lốc Startup những năm 2015-2016. Những điều kiện thuận lợi để chức danh được ban phát dễ dàng. Nhưng không phải người nào nhận chức danh đó cũng hiểu hết về nó tại thời điểm đó.

Thời điểm 2 năm trước mày mò đi xây cơ cấu phòng MarCom cho 1 startup nhỏ (vì công ty làm gì có tiền thuê HR), mình có nghiên cứu thêm 1 số tài liệu nước ngoài vì nói thật là những năm trước đó đi làm các công ty Việt Nam, mình bị loạn vì chức danh và cơ cấu phòng ban các kiểu! Nên mình muốn cái phòng mình xây lên nó phải hạn chế được những cái vấn đề khi mình làm ở các công ty cả to cả nhỏ trước đó. Nghe thì giấy tờ nhưng ngay từ đầu mà cơ cấu phòng ban và trách nhiệm của 1 phòng, 1 quản lý, 1 đội, 1 cá nhân không rõ ràng, nó sẽ khiến hệ thống dù là bé tí, loạn cào cào. Vì người này đá việc người kia, người này khó chịu người kia. Đương nhiên, cái mình xây vẫn loạn nhưng mình tự tin là những nhân sự dưới quyền quản lý của mình hiểu được công việc của họ là gì? Trách nhiệm của họ tới đâu? Họ cần báo cáo công việc cho ai? Bởi mình nghĩ, ngay từ đầu những người trẻ này có tư duy đúng về trách nhiệm trong công việc sẽ tốt cho họ về sau. Nhưng không phải ai cũng quan tâm đến vấn đề đó, thật.

Phỏng vấn nhiều bạn ứng viên, mình thấy nhiều người trong số đó chưa hiểu hết scope của họ (đã đi làm nhiều đâu mà so sánh được), nhưng vì cái chức danh đôi khi được đưa cho họ vì họ là người duy nhất còn trụ lại, hoặc vì làm quá lâu hoặc vì sếp muốn giữ họ ở lại thêm, và họ được gán 1 cách bất đắc dĩ. Nói chung không thể đổ lỗi hoàn toàn cho nhân sự nếu không có người chấp nhận cho việc đó.

Với nhân sự trẻ, được làm head này head kia, nghe cũng thích, nhưng nó có thể khiến chúng ta không biết mình đang thực sự nằm ở đâu. Và khi có người chỉ ra đúng vị trí của mình, thì mình có thể sẽ không chấp nhận sự thật và cho đó là 1 bước lùi sự nghiệp và không bao giờ dám bước ra khỏi cái title đóng khung mình nữa. 

Thử nghĩ xem, đang làm manager 1 công ty (dù là quy mô <20 người, nhân sự phụ trách < 3) liệu bạn có chịu nhận offer làm với chức danh thấp hơn ở 1 công ty size to hơn khi bạn còn trẻ không? Khó đấy!

Tuy vậy, mình cũng từng may mắn được phỏng vấn những người rất trẻ nhưng rất trung thực và nghiêm túc với những gì họ viết trong CV. Buổi phỏng vấn và những gì họ thể hiện với mình sau đó còn vượt quá CV và mong đợi. Và mình tin chắc những người chuyên nghiệp và khiêm tốn như vậy, chắc chắn sẽ phát triển hơn nữa thôi!

Còn những bạn vẫn loay hoay trong bẫy chức danh, nhớ kỹ, tìm lại mục tiêu của mình. Mình ở đây vì điều gì? Mình chọn như này vì mục đích gì? Nó giúp ích gì cho kế hoạch của mình trong tương lai? Và hãy luôn có những người bạn sẵn sàng đưa ra lời khuyên chân thành để mình đủ động lực vượt qua cạm bẫy đó!